Zgodnie z zaleceniami lekarzy, dorosły człowiek potrzebuje do pełnej regeneracji około 7 – 9 godzin snu dziennie. Czy jest jednak możliwe, by nie zmrużyć oczu przez 60 do nawet 70 godzin, a mimo to nie odczuwać znużenia, drażliwości czy znaczącego pogorszenia sprawności umysłu? Rozwiązaniem okazują się substancje nootropowe, zwłaszcza środek o nazwie modafinil, którego cudownym właściwościom uległ podobno sam były prezent Stanów Zjednoczonych – Barack Obama. W jaki sposób modafinil wpływa na pracę mózgu i czy jego stosowanie jest bezpieczne dla zdrowia?
Czym charakteryzuje się modafinil?
Opracowany w latach 80.pod chemiczną nazwą(difenylometylo)- sulfinylo-2-acetamid, modafinil traktowany jest dziś jako inteligentny stymulant, zaliczany do grupy środków o nazwie „nootropy”. Początkowy przepisywany był z powodzeniem pacjentom cierpiącym na narkolepsję. Typowe dla tego zaburzenia objawy tj. pojawiające się o różnych porach dnia napady zasypiania (często w najmniej spodziewanych dla chorego okolicznościach) bądź katapleksja (utrata napięcia mięśni, skutkująca np. osunięciem się na ziemię), zostały częściowo zniesione poprzez podawanie leku modafinil. Później zaczęto wykorzystywać go także w terapii OBS – obturacyjnego bezdechu sennego (wielokrotne cykle zaprzestania oddychania w fazie snu) czy polepszenia skupienia u pacjentów z ADHD. Substancje nootropowe, zwłaszcza modafinil sprawdziły siędodatkowo w przypadku osób pracujących zmianowo, których problemy ze snem mogą skutkować utratą koncentracji, a co za tym idzie – zwiększeniem ryzyka wypadków w miejscu pracy. Grupą zażywającą modafinil są również astronauci, a nootropy mają u nich za zadanie niwelować zmęczenie, poprawiać koordynację ruchów oraz lepiej dostosować rytm okołodobowy organizmu do pracy w sztucznym oświetleniu, w kapsule kosmicznej.
Dziś, modafinil cieszy się dużą popularnością także wśród pracowników korporacji, pędzących za deadline’ami , studentów wkuwających do sesji, pokerzystów, a nawet sportowców czy wojskowych. Jednym słowem – wszystkich, którzy chcą utrzymać mózg „na wysokich obrotach”, podkręcić motywację, pamięć czy skupienie uwagi. Te substancje nootropowe polubił też ponoć Barack Obama, zażywając je podczas służbowych podróży samolotem. Nagła zmiana stref czasowych powodowała u byłego prezydenta USA zjawisko jet lag’u. Modafinil eliminował przykre objawy schorzenia takie jak niewyspanie, ogólną dezorientację, apatię oraz zmęczenie.
Dodatkowo, udokumentowano przypadki, że przyjęty w postaci tabletek modafinil, uwalnia organizm od snu na blisko 64 (nawet do 70) godzin. Jak wiadomo, tak długotrwały brak odpoczynku może wywołać szereg dolegliwości: od huśtawek nastroju, po drażliwość, problemy z myśleniem czy kojarzeniem faktów aż po halucynacje czy nawet stany depresyjne. Okazuje się jednak, iż modafinil nie tylko nie dopuszcza do wystąpienia tego typu przypadłości ale co więcej – pobudza mózg do mobilizacji i efektywniejszego wysiłku intelektualnego, podnosi produktywność, pozytywnie wpływa na skupienie, koncentrację czy zapamiętywanie. Można powiedzieć, że środki nootropowe, w szczególności modafinil są więc dużo mocniejsze niż chociażby kofeina, nie powodują zmian nastroju niczym leki psychotropowe oraz są pozbawione skutków ubocznych, takich jakie towarzyszą w przypadku podobnych w efekcie narkotyków np. amfetaminy czy kokainy.
Hydrafinil następcą modafinilu?
Modafinil i jego działanieopiera się na blokowaniu przepływu neuroprzekaźnika GABA, zwiększeniu poziomu histaminy, pobudzeniu metabolizmu w takich rejonach mózgu jak hipokarm, ciało migdałowate, wzgórze. Podobny wpływ na mózg wykazuje również hydrafinil, nazywany bardzo często następcą modafinilu. Dlatego jednak te substancje nootropowe górują nad swoim poprzednikiem? Ich twórcy podają, iż hydrafinil działa dużo bardziej efektywniej w przypadku walki ze zmęczeniem oraz podtrzymywaniem stanu aktywizacji organizmu. Mechanika działania środka co prawda przypomina modafinil, booba farmaceutyki należądo tej samej grupystymulantów, ale hydrafinil nie wymaga przyjmowania tak dużej dawki dla osiągnięcia satysfakcjonującego efektu – wystarczy połowa porcji modafinilu. Dodatkowo, hydrafinil w mniejszym stopniu pobudza szlaki dopaminy, którym przypisuje się funkcję przekazywania przyjemności, co oznacza, że ten nootrop nie będzie powodować uzależnienia.
Środki bezpieczeństwa dla zdrowia podczas stosowaniasubstancji nootropowych
Środki nootropowe zostały entuzjastycznie przyjęte przez użytkowników, a ich niewątpliwe zalety zachęcają do korzystania z takiego dobrodziejstwa nauki. Nootropy uzyskują świetne wyniki badań klinicznych, potwierdzających ich skuteczność oraz bezpieczeństwo ale mimo to, zawsze powinny być dawkowane ostrożnie i zgodnie z zaleceniami producenta. Warto także pamiętać, że tak jak w przypadku przyjmowania leków na receptę, to jak zadziałają na konkretną osobę substancje nootropowe, zależy od predyspozycji organizmu, jego metabolizmu, cech biologicznych etc. Jednym słowem – środki nootropowe faktycznie mogą wywołać pożądane efekty u niektórych osób, podczas gdy u innych ich działanie nie pojawi się w ogóle bądź wystąpi tzw. efekt placebo.